Nederlands Literatuur & Cultuur 1&2

Portfolio Chloë Ogiers



chloe.ogiers@student.kdg.be

Leesbeleving en intertekstualiteit mythen

 
De mythe van Persephone en de seizoenen is een mythe die me altijd is bijgebleven uit de lessen Latijn in het middelbaar. Toen we op schoolreis gingen naar Rome en daar de Villa Borghese bezochten was het beeldhouwwerk dat me het meeste aansprak ook datgene van Bernini dat de ontvoering van Persephone door Hades weerspiegelde. (zie foto 1)

Wat me steeds weer intrigeert is de moeder-dochterliefde in deze mythe. Demeter houdt zoveel van haar dochter Kore (of Persephone) dat ze haar taken op aarde verwaarloost om haar terug te vinden. Demeter slaagt er dan uiteindelijk in een deal te sluiten met Zeus met als uitkomst dat Persephone 9 maanden op de aarde en 3 maanden in de onderwereld zal verblijven. Telkens wanneer Persephone haar tijd doorbrengt in de onderwereld bij Hades is als het ware alsof de hele aarde in rouw is.

Ergens zie ik een overeenkomst met het verhaal van de Schone en het Beest, de Roos en het Zwijn van Anne Provoost of Beauty and the Beast van Disney. Langs de ene kant omdat een jonge vrouw onvrijwillig gevangen wordt genomen door een (op het eerste zicht) onmenselijk schepsel. (zie foto 2) In beide verhalen laat hij haar uiteindelijk toch vrij, omdat zijn geweten toch een beetje knaagt. In beide verhalen houdt de man/het beest wel zielsveel van de vrouw. (Zoveel dat hij haar zelfs laat gaan.) Langs de andere kant zie ik ook een gelijkenis met Gaston en Lefou. In Beauty and the Beast van Dinsey wil Gaston koste wat het kost het hart van Belle winnen. Zijn slaafje Lefou helpt hem bij al zijn fratsen om te proberen haar voor zich te winnen net als de tuinier van Hades Persephone verraadt. (zie foto 3)

De mythe doet mij ergens ook denken aan een gearrangeerd huwelijk of een meisje dat wordt uitgehuwelijkt aan een veel oudere man. Ook zie je duidelijk ‘ontvoering’ terug in deze mythe. In onze wereld raken kleine kinderen en jongeren voortdurend vermist. Vaak werden ze dan ontvoerd. Persephone heeft hier het geluk dat ze kan ontsnappen/wordt vrijgelaten. Toch zal ze elk jaar 3 maanden terug moeten. Misschien wordt ze mettertijd wel verliefd op haar ontvoerder Hades en dan spreekt men van het Stockholmsyndroom. Ten slotte is er ook nog ‘verkrachting’. In deze versie van de mythe wordt daar niets over vermeld, maar in andere versies wordt duidelijk gezegd dat Hades Persephone verkracht. Hier kan je een parallel zien met de nieuwjaarsnacht in Keulen, toen verscheidene vrouwen verkracht en aangerand werden.

De levenswijsheid die ik uit deze myhte haal is de volgende: Wanneer je een fout maakt, zal je de gevolgen moeten dragen, maar dat wil niet zeggen dat je niet in jouw voordeel kan onderhandelen. Persephone eet de 7 granaatappelpitten uit de onderwereld en zal daardoor in de onderwereld moeten blijven. Toch kan haar moeder onderhandelen en halen ze er een groter voordeel dan nadeel uit voor Persephone.

 

 

Bibliografie

Horowitz, A. (2001). De zeven granaatappelpitten (Demeter en Persephone). In A. Horowitz, De honden van Aktaioon (pp. 7-15). Wommelgem: Van In.

Horowitz, A. (2001). Narcissus. In A. Horowitz, De honden van Aktaioon (pp. 144-148). Wommelgem: Van In.

redactie. (2012). Verhaal van Freyja. Opgehaald van Noorse mythologie: Frey en Freya: https://kunst-en-cultuur.infonu.nl/geschiedenis/98738-noorse-mythologie-frey-en-freya.html

Freya. (sd). Opgehaald van Histoportal: https://histoportal.nl/